Goed bestuur in het MKB. Casus Raad van Commissarisen

Goed bestuur in het MKB is nog relatief onbekend. Dit in tegenstelling tot de corporate governance. Wat kun je als ambitieuze MKB-ondernemer met het onderwerp "goed bestuur"? 

Mijn mening: Veel!

• Kun je als ondernemer goed bestuur organiseren? 
• Is het slim als ondernemer je eigen tegenspel en spiegel in het leven te roepen?  
• Kun je daarnaast als ervaren ondernemer jouw ervaring inbrengen in andere bedrijven en daarmee je maatschappelijke functie vergroten?

Ik denk dat het antwoord op al deze vragen "Ja" is.

Om die reden heb ik in 2012 met veel plezier deelgenomen aan de Masterclass "De ondernemende commissaris". 

Vanuit mijn rol en ervaringen als innovatieadviseur met groeibedrijven bij Syntens heb ik twee praktijkcases ingebracht rondom dit thema. De cases heb ik ingebracht ter inspiratie voor alle deelnemers en als casus voor kennisontwikkeling. Lees hieronder de uitwerking van één van de twee cases en bedenk daarna voor jezelf als ondernemer wat goed bestuur voor jouw bedrijf betekent. Laat het me weten en welke stap ga jij hiervoor zetten?

Casus "Gaming Support"
1. Bedrijf
Het bedrijf Gaming Support bestaat 12 jaar. Er werken 125 mensen en het bedrijf is internationaal actief. Oprichter en directeur grootaandeelhouder (DGA) is Lucien van Linden. Daarnaast is Holland Casino voor 40% aandeelhouder.
Company Mission Gaming Support:
Gaming Support’s mission is te become the world’s largest pure-play supplier of signs and systems by 2015. Gaming Support will accomplish this objective by providing innovative, defensible and high-quality goods and services that increase client revenues, decrease client cost or both.

2. Doelstelling, uitdaging bedrijf
In het businessplan 2012 wordt gesproken over de uitdaging nieuwe producten te verkopen en daarmee groei te realiseren in een industrie die het moeilijk heeft. De doelstellingen 2012 zijn over het algemeen gehaald. Financieel zit het bedrijf 200k netto onder budget. DGA vindt dat gezien de markt omstandigheden nog meevallen.

3. Samenstelling management - ondernemersteam
De directie/het managementeam bestaat uit 4 personen: Sales, Operations, Finance en Engineering. In  2012 is de VP Sales vervangen. Door de ontwikkeling van internet en sociale media is de rol van verkoop veranderd; Sales in de nabije toekomst is meer een afdeling die press releases voorbereid, webshops aanstuurt, bedrijfsvideo's maakt en advertentie plant. Het bezoeken van de klant gebeurt alleen nog bij grote(re) contracten.
De DGA is CEO en maakt geen deel uit van het managementteam. De rol van de DGA rol beperkt zich tot het uitzetten van de visie / richting en "zorgen dat we de beste mensen in huis halen en houden". Daarnaast zorgt hij ervoor dat het bedrijf zich houdt aan de normale "business-rules" wetten en regels.

De leiderschap's stijl van de DGA is ge-ent op Amerikaanse leest waarbij iedereen verantwoordelijk is voor eigen werk en die verantwoordelijkheid ook neemt. Vrijheid van handelen is groot. Liever 1x sorry, dan de hele dag toestemming geven; DGA is hooguit 12 uur per week beschikbaar voor de directie, verder is hij op de werkvloer in het lab.
Geloof DGA: “Het maakt niet uit hoe onze industrie zich ontwikkeld of vast loopt; met de juiste mensen kun je elke uitdaging altijd aan.”

4. Doelstelling en activiteiten Raad van Commissarissen (RvC)

• Advies is de belangrijkste rol.
• Controle ten opzichte van de aandeelhouders is een tweede rol.

Overleg per kwartaal en indien nodig ad-hoc. Toegevoegde waarde van de RvC voor de aandeelhouders (DGA en Holland Casino) is groot; voor de managers is de toegevoegde waarde minder.

Oprichter Lucien heeft altijd bewust mensen om zich verzameld die hem scherp houden volgens de volgende visie: "Voorheen bij Amerikaans beursgenoteerd bedrijf gewerkt. Ik wist dat ik serieuze adviseurs aan moest nemen: maandelijks rapporten)".
Zijn stelling: “Ik ben zo goed als diegene aan wie ik rapporteer”. Dat geldt nog steeds. “Ik duld geen slechte mensen onder me, maar zeker ook niet boven me.”

Gaming Support is opgestart met de bedoeling te leveren aan Holland Casino. Als ondernemer is Lucien zelf meteen wereldwijd gaan leveren en ontwikkelde hij ook een internationale klantenkring. Langzaam begon Holland Casino zich zorgen te maken over continuïteit van levering. Om dit zeker te stellen hebben zij een belang van 40% aangeboden en ook daadwerkelijk genomen. Eén van de eisen die zij bij dit belang stelden was het instellen van een RvC. Holland Casino (Ministerie van Financien) wilde zeker weten "dat ze niet met een stel cowboys in zee gingen".

5. Profielen en samenstelling Raad van Commissarissen
Taakverdeling, teamsamenstelling (medio 2012)

• Een fiscalist KPMG. "Hij behoed mij o.a. lastige BTW aspecten USA, Transfer pricing, BTW issues Etc. Lucien: “Zeer belangrijk om aan boord te hebben".
• Ambtenaar Ministerie van Justitie. Financiële man, spreekt de DGA voorbeeld aan op duidelijke scheiding van zakelijke uitgaven en privé-uitgaven. Lucien: “Kritisch beheerder; Binnen de RVC een uitstekende aanvulling zolang hij niet dominant wordt en verlamd".
• Daarnaast heeft Holland Casino een externe commissaris aangesteld: Amber Ho-A-Sjoe (Stage Entertainment). Lucien: “Amber is een hybride vorm van de bovengenoemde drie en erg jong (40); Zij begrijpt onze generatie en heeft begrip voor discipline die nodig is een bedrijf winstgevend te maken".
• Lucien als als afgevaardigde van zijn eigen beheermaatschappij

Uitspraak Lucien : "Met enthousiasme start je een onderneming, discipline maakt haar winstgevend en consistent".

6. Functioneren RvC

• 4  commissarissen; benoemd in termijnen van 4 jaar
• 3x onbezoldigd en 1x  € 10.000,- per jaar.
• Bespreken kwartaalrapportages

Onderwerpen oa. "hoe rapporteer je naar stakeholders zoals bank. TAAL is hierbij heel belangrijk in relatie tot wat wil je bereiken".

7. Gewetensvraag: "Is er toegevoegde waarde van de RvC?"
In andere woorden: "Wat zijn de consuenties als je er mee doorgaat en wat als je stopt?"

• Voor Lucien is de toegevoegde waarde van zijn RvC overduidelijk. Concreet is dit:Het kan altijd beter, de RVC kan je een handreiking geven hoe dit te bereiken.
• Bedenk: “achter een goed presterend bedrijf zitten behalve de ondernemer ook andere goede mensen achter”. Deze mensen kunnen uit allerlei hoeken komen zoals privepartners, accountant, adviseurs, vrienden, collega-ondernemers, etc.

Lucien heeft persoonlijke ervaring met met zijn eerdere deelname in een Raad van Advies. Hier is hij na een periode van een jaar mee gestopt:

• Ik vertelde wat ik er van vond. In 80% van de gevallen is er niets mee gedaan. Ondernemers zijn eigenwijs, dat moet ook. Maar wat is dan de meerwaarde voor beide partijen?
• RvA is vrijheid om niet te luisteren = valkuil.
• Als je niets doet met adviezen van RVA of RVC neem je ze niet serieus; Goede adviseurs en commissarissen stappen dan op.